گلچین زیباترین رباعیات خیام

هر چند که رنگ و روی زیباست مرا

چون لاله رخ و چو سرو بالاست مرا

معلوم  نشد   که  در  طربخانه   خاک

نقاش   ازل   بهر   چه  آراست   مرا

 

 

آن   قصر  که  بهرام  درو جام  گرفت

آهو   بچه   کرد  و  رو  به  آرام رفت

بهرام   که  گور  می گرفتی   همه  عمر

دیدی   که  چگونه  گور  بهرام گرفت؟

 

 

هر ذره که بر روی زمینی بوده است

خورشید رخی زهره جبینی بوده است

گـرد از  رخ  آستین  بـه  آزرم  افشان

کـان هم رخ خوب نازنینی بـوده است

 

 

بنگر ز جهان چه طرف بر بستم ؟ هیچ

وز حاصل عمر چیست در دستم ؟ هیچ

شـمع  طـربم  ولی  چـو  بنـشستم  هیچ

من  جام  جمم  ولی  چو  بشکستم هیچ

 

 

ای   بس  که  نباشیم و جهان خواهد بود

نی  نام  ز  ما  و  نه  نشان  خواهد  بود

زین   پیش  نبودیم   و  نبد   هیچ   خلل

زین   پس   چو  نباشیم همان خواهد بود

 

 

آورد   به  اضطرارم  اول  به  وجود

جز حیرتم  از  حیات  چیزی   نفزود

رفتیم  به  اکراه  و  ندانیم   چه   بود

زین  آمدن  و  بودن  و  رفتن مقصود

 

 

این  قـافـله  عـمر  عجب می گذرد

دریاب دمی که با  طرب  می گذرد

ساقی غم فردای حریفان چه خوری

پیش آر  پیاله  را کـه شب می گذرد

 

 

یـاران   بموافقت  چو  دیــدار  کـنید

بـاید کــه ز دوست  یـاد  بسیار  کنید

چون  باده  خوشگوار  نوشید  به هم

نوبت چو به ما رسد نگون سار کنید

 

 

یاران  موافق  همه   از  دست   شدند

در پای  اجل  یکان  یکان پست شدند

بودیم  به  یک شراب  در مجلس عمر

یک  دور ز  ما  پیشترَک مست  شدند

 

 

یک   قطره  آب بود  و  با  دریا   شد

یک   ذره   خاک  و با  زمین یکتا شد

آمد  شدن  تو  اندرین  عالم   چیست؟

آمد    مگسی     پدید    و   ناپیدا   شد

 

 

آن   بی خبران   که   در  معنی   سفتند

در  چرخ   به   انواع   سخن ها   گفتند

آگه   چو   نگشتند    بر   اسرار  جهان

اول   ز   نخی   زدند   و   آخر   خفتند

 

 

اجرام    که   ساکنان    این    ایوانند

اسباب         تردد          خردمندانند

هان   تا   سررشته   خرد    گم نکنی

کانان      که     مدبرند     سرگردانند

 

 

آنان  که  محیط   فضل  و  آداب   شدند

در  جمع   کمال  شمع   اصحاب   شدند

ره  زین  شب  تاریک  نبردند  به  روز

گفتند   فسانه ای   و   در  خواب   شدند

 

 

از  آمدنم   نبود   گردون  را    سود

وز رفتن  من  جاه  و جلالش  نفزود

وز هیچکسی   نیز دو  گوشم  نشنود

کاین  آمدن  و رفتنم  از بهر چه  بود

 

 

در    دایـره     ســپـهر   نــاپیدا  غــور

می نوش به خوشدلی که دوراست بجور

نوبت   چـــو  بدور  تو   رسد  آه  مکن

جامی است که جمله را چشانند  به  دور

 

 

ای  دل  چو حقیقت  جهان هست  مجاز

چندین چه بری خواری ازین رنج دراز

تن  را  به   قضا  سپار و با  درد  بساز

کاین  رفته   قلم  ز  بهر  تو  ناید   باز

 

 

ما   لعبتگانیم    و    فلک    لعبت    باز

از  روی   حقیقتی   نه   از  روی  مجاز

یک   چند   درین   بساط   بازی  کردیم

رفتیم   به   صندوق   عدم   یک یک باز

 

 

از   جمله    رفتگان   این    راه    دراز

باز آمده ای   کو   که  به   ما   گوید  باز

هان  بر سر  این  دو راهه از سوی  نیاز

چیزی    نگذاری    که    نمی آیی    باز

 

 

می پرسیدی  که  چیست این نقش مجاز

گر   بر   گویم   حقیقتش  هست   دراز

نقشی   است   پدید   آمده   از   دریایی

و   آنگاه   شده   به    قعر آن  دریا  باز

 

 

مرغی   دیدم  نشسته   بر  باره   توس

در   چنگ     گرفته     کله    کیکاوس

با کله  همی  گفت   که  افسوس افسوس

کو   بانگ   جرس ها و کجا نال ه کوس

 

 

جامی  است  که  عقل  آفرین می زندش

صد  بوسه  ز مهر  بر جبین  می زندش

این   کوزه گر  دهر  چنین  جام   لطیف

می سازد   و   باز  بر  زمین  می زندش

 

 

خیام اگر ز  باده  مستی   خوش  باش

 

با لاله رخی اگر نشستی   خوش  باش

 

چون عاقبت  کار  جهان  نیستی  است

 

انگار که نیستی چو هستی خوش باش

 

 

 

 

 

صبح است دمی بر می گلرنگ زنیم

 

وین شیشه نام و ننگ بر سنگ زنیم

 

دست  از امل   دراز خـود بـاز کشیم

 

در زلف دراز  و  دامن  چنگ  زنیم

 

 

 

 

 

من بی می ناب زیستن نـتـوانم

 

بی باده  کشید  بار تن  نـتـوانم

 

من بنده آن دمم که ســاقی گـوید

 

یک جام دگر بگیر و من نتوانم

 

 

 

 

 

چـون  نیست  مـقام  ما  درین  دهـر مـقیم

 

پس بی می و معشوق خطایی است عظیم

 

تـا کـی ز قدیـم  و  مـحدث  امـیدم  و  بیـم

 

چون  من  رفتم  جهان چه محدث چه قدیم

 

 

 

 

 

این چرخ فلک که ما در او  حیرانیم

 

فانوس  خـیال  از  او  مـثالی   دانیم

 

خورشید  چراغ  دان  و عالم  فانوس

 

ما  چـون  صوریم  کاندر او  گردانیم

 

 

 

 

 

تا  دست  به  اتفاق   بر  هم   نزنیم

 

پایی  ز  نشاط  بر  سر  هم   نزنیم

 

خیزیم و دمی زنیم پیش از دم صبح

 

کاین صبح بسی دمد که ما دم  نزنیم

 

 

 

 

 

من  ظاهر  نیستی   و هستی  دانم

 

من  باطن  هر  فراز و پستی  دانم

 

با این هـمه از دانش خود شرمم باد

 

گـر  مرتبه ای  ورای  مستی  دانم

 

 

 

 

 

یک   چند  به کودکی  به استاد  شدیم

 

یک   چند  ز استادی خود شاد   شدیم

 

پایان   سخن  شنو که ما را چه  رسید

 

چون  آب  بر آمدیم و چون باد  شدیم

 

 

 

 

 

بر   مفرش   خاک   خفتگان   می بینم

 

در   زیر   زمین     نهفتگان   می بینم

 

چندان   که  به  صحرای عدم می نگرم

 

ناآمدگان       و      رفتگان     می بینم

 

 

 

 

 

ای دوست بیا تا غم  فردا  نخوریم

 

وین یکدم عمر را  غنیمت  شمریم

 

فردا که ازین  دیر کهن  در  گذریم

 

با هفت  هزار سالگان  سر  بسریم

 

 

 

 

 

اسرار ازل را نه  تو دانی و  نه  من

 

وین حرف معما نه تو خوانی ونه من

 

هست از پس پرده  گفتگوی  من و تو

 

چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من

 

 

 

 

 

رندی  دیدم  نشسته  بر خنگ  زمین

 

نه کفر و نه اسلام و نه دنیا و نه دین

 

نی حق نه حقیقت نه شریعت نه یقین

 

اندر دو  جهان  کرا  بود  زهره  این

 

 

 

 

 

بر  خیز  و  مخور غم  جهان  گذران

 

خوش باش و دمی به شادمانی گذران

 

در طـبع  جـهان  اگــر  وفـایی  بودی

 

نوبت بـه تو  خود  نیامدی  از دگـران

 

 

 

 

 

از  آمدن   و   رفتن    ما   سودی   کو

 

وز   تار   وجود   عمر ما   پودی   کو

 

در   چنبر  چرخ  جان   چندین   پاکان

 

می سوزد و خاک  می شود  دودی   کو

 

 

 

 

 

تا کی غم آن خورم که دارم یا نه

 

وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه

 

پر کن قدح باده  که معلومم نیست

 

کاین دم که فرو برم برآرم  یا  نه

 

 

 

 

 

تن  زن   چو   بزیر  فلک  بـی  باکی

 

می نوش   چو   در  جهان  آفـت  ناکی

 

چون اول و آخرت به  جز خاکی نیست

 

انگار که  بر  خاک   نه  ای  در  خاکی

 

 

 

 

 

در   گوش دلم   گفت   فلک    پنهانی

 

حکمی که قضا بود ز من  می دانی ؟

 

در گردش  خود  اگر مرا   دست بدی

 

خود  را   برهاندمی   ز   سرگردانی

 

 

 

 

 

ای   کاش   که   جای   آرمیدن    بودی

 

یا   این   ره   دور   را   رسیدن   بودی

 

کاش از  پی  صد هزار سال  از دل خاک

 

چون   سبزه   امید    بر   دمیدن   بودی

 

 

 

 

 

آنان  که   ز  پیش   رفته اند   ای  ساقی

 

در  خاک   غرور  خفته اند   ای   ساقی

 

رو   باده   خور  و  حقیقت  از من  بشنو

 

باد  است  هر  آن  چه  گفته اند ای ساقی

 

 

 

 

 

هان کوزه گرا بپای اگر هُشیاری

 

تا چند کنی بر گِل  مردم  خواری

 

انگشت  فریدون  و کف  کیخسرو

 

بر چراغ نهاده ای چه می پنداری

 

 

 

 

 

در کارگه کوزه گری کردم رای

 

بر  پله  چرخ  دیدم  استاد  بپای

 

می کرد دلیر کوزه را دسته و سر

 

از کله  پادشاه  و از  دست  گدای

 

 

 

 

 

گر  آمدنم     به    من    بُدی    نامدمی

 

ور  نیز  شدن   به  من بُدی کی شدمی؟

 

به زان  نبدی  که   اندرین  دیر خراب

 

نه   آمدمی  ،   نه  شدمی  ،   نه  بدمی

 

 

 

 

 

هنگام  سپیده  دم  خـروس   سحری

 

دانی که چرا همی کند   نوحـه گری

 

یعنی  که   نمودند  در  آیـینه  صبح

 

کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری

 

 

 

 

 

هنگام  صبوح  ای  صنم  فرخ   پی

 

بر  ساز  ترانه  ای  و پیش  آور می

 

کافکند به خاک صد هزاران جم و کی

 

ایــن  آمــدن  تیر مه  و  رفتـن   دی

 

 

برچسب‌ها: خیام, اشعار خیام, رباعیات خیام, دوبیتی خیام آکورد آهنگ بهت قول میدم از محسن یگانه...